Jakie są rodzaje zabawek?
Odpowiedź na to pytanie powinna być długą listą wszystkich kategorii zabawek, na jakie możecie trafić w sklepach z zabawkami stacjonarnych oraz internetowych. Czy jednak lista taka miałaby sens? Intuicyjnie zdajemy sobie sprawę, że ile byśmy tych podziałów nie zrobili, zawsze można dodać kategorię kolejną, a wiele zabawek musiałoby znaleźć się co najmniej w kilku.
Sami jednak często potrzebujemy podpowiedzi jaką zabawkę wybrać na prezent i wtedy taka analiza i kategoryzacja jest bardzo pomocna. I zupełnie nie dziwi nas fakt, że – jak zostało powiedziane – odnajdujemy tę samą zabawkę w różnych kategoriach.
Kiedyś to dzieci miały zabawki, teraz – zabawki mają dzieci (jest nawet sieć sklepów która się nazywa Toys r us!). Wyczuwacie różnicę? Kiedyś dzieci zarządzały swoimi zabawkami, teraz zabawki zdają się rządzić dziećmi.
Maluchy straciły miarę, chcą mieć wszystko i natychmiast. W ich głowach nie ma żadnych podziałów na kategorie czy rodzaje zabawek. Co tylko zobaczą u kolegów albo w reklamie, natychmiast okazuje się niezbędne. A potem dziecięcy pokój przypomina hurtownię albo graciarnię, a my złościmy się i zastanawiamy co rozbić ze starymi zabawkami [tu link do artykułu nr 1].
Dlatego to na nas, dorosłych, spoczywa odpowiedzialność porządkowania świata dzieci i pokazywania im, że są różne rodzaje zabawek i że nie każde dziecko potrzebuje ich wszystkich.
Są dzieci podreaktywne czyi takie, które lubią skupić się na jednej czynności, nie potrzebują nadmiaru bodźców ani dużego towarzystwa. Te na pewno ucieszą się z zabawek edukacyjnych i kreatywnych. To dla nich wymyślono zestawy typu mały inżynier czy mały archeolog. To one sięgną z przyjemnością po wieloelementowe puzzle czy encyklopedie dla dzieci.
Są maluch nadreaktwne, które muszą, jak mówimy kolokwialnie, upuścić sobie pary, wyszaleć się i wybiegać. Tym puzzle i gry planszowe na nic się zdadzą! Tym trzeba kupić rower, deskorolkę hulajnogę, rolki (pamiętajcie o ochraniaczach i kasku!) albo zabawki ogrodowe jak trampolina.
Są i dzieci uzdolnione plastycznie i takie, które kochają budować z klocków. I… i można by znowu zrobić długą listę. Ale uciekajmy od list, spisów i zbyt wąskich kategorii. Ważne, żebyśmy wybierając zabawki dla naszych dzieci pamiętali o jednym: każdy maluch potrzebuje innego rodzaju zabawek. Dobierajmy więc zabawki do potrzeb, uzdolnień i zainteresowań a wszelkie podziały traktujmy jako ułatwienie tego zadania. Oto kilka możliwych.
Podział po materiale / Podział zgodnie z materiałem, z którego wykonano zabawkę
Zabawki z drewna to chyba jedna z najstarszych kategorii. Traficie na nie w muzeach, skansenach i na rodzinnych fotografiach sprzed wielu dziesięcioleci. Zanim jeszcze zaczęto je produkować na masową skalę, dzieci bawiły się wystruganymi z miękkiego drewna przez tatę czy dziadka konikami, żołnierzykami czy klockami. Drewno doskonale poddaje się obróbce, łatwo je pomalować.
Współczesne zabawki drewniane tak naprawdę niewiele różnią się do swoich przodków: wciąż są maksymalnie proste i szalenie funkcjonalne. Upodobali je sobie rodzice preferujący ekologiczny tryb życia i uczący swoje dzieci, że radość z zabawy można osiągnąć nie tylko używając elektronicznych gadżetów.
Dziś zabawki z drewna robi się zarówno w większych fabrykach, jak w małych rodzinnych firmach. Malowane certyfikowanymi farbami są bezpieczne dla maluchów i polecane dzieciom bez względu na wiek.
Zabawki z plastiku zawojowały branżę już dawno. Ich produkcja jest prosta, tania i można dosłownie zalać nimi rynek. Dla wielu rodziców plastik bywa synonimem tandety. Wszystkiemu winne podróbki trafiające do nas z krajów azjatyckich, które bywają nie tylko brzydkie i byle jak wykonane, ale po prostu niebezpieczne dla dzieci.
Zbijając koszty, używa się do ich produkcji szkodliwych chemikaliów, nieatestowanych barwników i farb. Czytamy potem, że jakaś zabawka sprowokowała uczulenie, oparzenie, odbarwienie. Ale przecież dobre atestowane tworzywa sztuczne (enigmatycznie określane mianem „plastiku”) to podstawowe surowce w branży zabawkarskiej!
Dlatego tak ważne jest zaopatrywanie się w zabawki u rzetelnych sprawdzonych producentów, którzy nigdy nie łamią zasad i dbają o bezpieczeństwo. Zabawki plastikowe są lekkie, można je łatwo umyć. Nie rezygnujmy z nich tylko dlatego, że zdarzają się nieuczciwi producenci.
Zabawki z tkanin/materiału czyli najczęściej pluszaki to osobna kategoria: miękka, futrzasta, przytulasta. Kategoria, bez której trudno w ogóle wyobrazić sobie dzieciństwo. Misie, koty, foki, słonie – cała menażeria – szyte są maszynowo lub ręcznie. O ich jakości decyduje design oraz jakość wykonania.
Sami wiecie, że są pluszaki, które potrafią przetrwać w niemal nienaruszonym stanie przez wiele dziesięcioleci (macie takie?) i takie, które poprują się bardzo szybko. Im młodsze dziecko, tym większa chęć zajrzenia misiowi do brzuszka: więc albo szycie musi być naprawdę mocne, albo wypełnienie brzuszka naprawdę bezpieczne.
A najlepiej jedno i drugie. Kupując zabawki z tkanin zawsze sprawdzajcie czy mają oczy/nosy z plastikowych elementów, czy wyszyte płaskim ściegiem. Niektóre maluchy chętnie odgryzają takie guzikowe oczy, co może stanowić dla nich nie lada zagrożenie.
Zabawki kartonowe/tekturowe to wszelkie gry planszowe, memo, puzzle. Coraz częściej pojawiają się w naszych sklepach domki do składania i kolorowania, w których można potem „zamieszkać” albo domki dla lalek. Karton jest ekologiczny i biodegradowalny, zalicza się go więc do surowców tego samego typu, co drewno.
Podział po funkcjonalności / Podział ze względu na funkcjonalność
Gry planszowe i zręcznościowe to doskonała alternatywa dla komputerowych. Nie tylko angażują wszystkich członków rodziny, ale także rozwijają zdolność myślenia analitycznego, współpracy i zdrowej rywalizacji.
Już przedszkolaki warto uczyć, że czas spędzony na wspólnej grze nigdy nie jest czasem straconym. Od kilku ładnych lat rynek gier planszowych przeżywa prawdziwy rozkwit. Obok klasyków jak Grzybobranie czy Monopoly w różnych odsłonach, znajdziecie mnóstwo gier tworzonych dosłowne na naszych oczach.
Warto śledzić nowości, tym bardziej, że i w tej kategorii gdy dzieli się wedle…kategorii i nie ma mocnych, żebyście nie znaleźli czegoś dla waszych dzieci.
Klocki i puzzle czyli klasyka najlepsza pod słońcem. Klocki dają radość stwarzania nowych światów. Od klocków lego, przez klocki drewniane, magnetyczne, wafle, po obrazkowe – wszystkie równie mocno angażują w zabawę.
Ich niepodważalną zaletą jest fakt, że można się nimi bawić samodzielnie oraz w różnych konfiguracjach rodzicielsko-koleżeńskich. Klocki wspomagają rozwój motoryki małej, wyobraźni oraz myślenia strategicznego.
Z kolei puzzle uczą cierpliwości i wspomagają koordynację oko-ręka. To zabawa dla całej rodziny na długie zimowe wieczory. Konia a rzędem temu, kto choć raz nie poczuł dzikiej satysfakcji, kiedy udało mu się ułożyć trudny obrazek z tysiąca elementów.
Lalki i pluszaki nieodzowne są w kształtowaniu umiejętności społecznych. Komu, jak nie ukochanemu misiowi jako pierwszemu opowiada się o swoich kłopotach? Komu szyje się pierwsze balowe suknie jak nie ulubionej lalce?
Lalki i pluszaki to obowiązkowi przyjaciele każdego dzieciństwa. Często ma się ich tak dużo, że od czasu do czasu można urządzić specjalne przyjęcie. I wtedy potrzebny jest serwis do kawy, plastikowe owoce, kuchenka i… ale to już całkiem inna kategoria zabawek.
Podział po wieku / Podział ze względu na wiek
Wybierając zabawkę zawsze dobierajmy ją stosownie do wieku dziecka. W grę wchodzą przede wszystkim względy bezpieczeństwa, ale także funkcjonalność zabawki na danym etapie rozwoju. Na naszym blogu możecie przeczytać także
Pamiętajcie też, że oznakowanie do 3 lat, do 5 lat, do 7 lat w konkretnych przypadkach bywa umowne: np. zabawka polecana dzieciom do lat 5 może z powodzeniem służyć także dzieciom starszym.
Wszystko zależy właśnie od tempa rozwoju dziecka, a każde dziecko rozwija się w swoim tempie. Jeśli jesteście pewni, że akurat ta zabawka jest dla waszego malucha w sam raz, zapewne macie rację.
Jak wybrać zabawkę dla dziecka?
-
Warto pamiętać, że zabawki kupujemy dzieciom – nie sobie. Tak, wiem, zawsze kupujecie je dzieciom. A wychodzi na to, że kupiliście je sobie sprzed lat, czyli spełniliście własne dziecięce marzenia. Nie o to chodzi! Wybierajcie kierując się jakością, funkcjonalnością oraz preferencjami i upodobaniami waszych maluchów. Najdroższa i „najfajniejsza” zabawka nie ucieszy, jeśli spełni wasze a nie dziecięce marzenie.
-
Zawsze zwracajcie uwagę na wiek dziecka. Po to oznacza się preferowany wiek użytkownika na opakowaniu, żeby sobie użytkownik krzywdy nie zrobił: nie zjadł niejadalnego, nie zaklinował palca w najmniejszym otworze i niepotrzebnie nie złościł się brakiem kompetencji. Z wyborem zabawek jest jak z wyborem butów: najlepsze są te w sam raz na miarę, ale jeśli będą pół numeru za duże, noga szybko urośnie. Tak i w przypadku zabawek najtrafniejszy wybór to wybór zabawki na teraz albo na za chwilę. Zbyt duże dziecko może się nawet obrazić, jeśli sprezentujemy mu zabawkę dla dzidziusiów.
-
Nigdy nie kupujemy zabawek bez atestów, instrukcji obsługi, informacji w języku polskim a także wykonanych z materiałów łatwopalnych. Ryzyko, że taka zabawka może być niebezpieczna jest znaczne. Zwłaszcza w przypadku zabawek markowych, chodliwych, pożądanych przez wszystkie dzieci na rynek trafia mnóstwo podróbek. Lepiej odłożyć pieniądze na jedną dobrą jakościowo zabawkę niż kupować zabawki z niepewnego źródła.
Niech samo wybierze!
Im starsze dziecko, tym większy powinien być jego wpływ na zakup zabawek. Ale, uwaga, nie chodzi ani o wymuszanie, ani o składanie zamówień wyłącznie na zabawki nachalnie reklamowane.
Powinniśmy uczyć dziecko, że wyboru nie powinno się dokonywać bezmyślnie, kierując się impulsem czy faktem, że jakąś zabawkę mają „wszyscy”. Wiem, łatwo powiedzieć, trudniej wykonać.
Ale może dobrze wprowadzić system oszczędzania pieniędzy na wymarzone i wartościowe zabawki o walorach edukacyjnych albo takie, bez których maluch naprawdę nie wyobraża sobie życia?
I przy okazji poprośmy rodzinę i znajomych, żeby nie zasypywali naszego dziecka byle jakimi zabawkami podczas każdej wizyty tylko dlatego, że „nie wypada przyjść bez niczego”. Wypada! I wypada się dołożyć do świnki skarbonki, w której gromadzi się kapitał na naprawdę wystrzałową zabawkę.
